తేటగీతి గర్భిత చంపకమాల

నా మొదటి గర్భకవిత.

చం||

కనుగొనఁ జక్కనౌ సిరియె గాదిలి పత్నియు సింహరూపియై
ప్రణతులఁ గాచునా హరికి; వాణియె భార్య మహాత్ములెన్నగా
ధునివలె యబ్ధికిన్ శతధృతుండు-విరించికి; సాంబమూర్తికి
న్ననయముఁ గూర్మిగా వపువు నర్ధము గౌరియుఁ వాసి నొప్పెడిన్.

గర్భిత తేటగీతి:

సిరియె గాదిలి పత్నియు సింహరూపి
హరికి; వాణియె భార్య మహాత్ము లెన్న
శతధృతుండు విరించికి; సాంబ మూర్తి
వపువు నర్ధము గౌరియుఁ వాసి నొప్పె.

పై పద్యాలు రెంటికీ "హరికి వాణియె భార్య మహాత్ము లెన్న" అన్న శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన సమస్య మూలం.

తేటగీతి గర్భిత చంపక/ఉత్పల మాల వ్రాయడానికి సూచనలు:
౧. మొదట తేటగీతి పద్యంతో ఆరంభించాలి.
౨. మామూలుగా తేటగీతిలో ప్రతిపాదంలోనూ ఒక సూర్యగణం, రెండు ఇంద్రగణాలు, రెండు సూర్యగణాలు కావాలి. గర్భిత తేటగీతి మాత్రం ప్రతిపాదమూ "న భ భ ర ల" గణాలతో ఉండాలి.
౩. రెండవ గణం "భ" మొదటి అక్షరం చంపక/ఉత్పల మాల తో యతిమైత్రి చెల్లించాల్సిన స్థానం. గుర్తుపెట్టుకోవాలి.
౩. పాదాంతంలో సమాసాలు కూరిస్తే ఇబ్బంది. ఉదా: "కామదహనుడు" - ఇందులో "కామ" పాదం చివర్లో వచ్చి తరువాతి పాదం "దహనుడు" అని మొదలెడితే ఇబ్బంది. అంచేత ఏ పాదానికాపాదం సులువుగా విడదీసుకొనేలా వ్రాసుకుంటే మేలు.
౪. గర్భిత తేటగీతి వ్రాసుకున్న తరువాత దానికి ప్రతి పాదం మొదట "భ ర", చివర్లో గురువు చేరిస్తే ఉత్పలమాల, ప్రతిపాదం మొదట్లో "నల ర", చివర్లో గురువు చేరిస్తే చంపకమాల వస్తుంది.