ఇంద్రధనుస్సు

ఒక నీరసమైనదీ, ఎబ్బెట్టయినదీ అయిన చమత్కారశ్లోకం ఈ సారి. ఇది లక్ష్మీనారాయణుల శృంగారవర్ణన. గాథాసప్తశతి లోనిది. విపరీతసురతసమయే బ్రహ్మాణం దృష్ట్వా నాభికమలే | హరేర్దక్షిణనయనం చుంబతి హ్రియాకులే లక్ష్మీ || విపరీతసురతసమయే = పురుషాయితం అనే శృంగారక్రీడలో  నాభికమలే = విష్ణువు నాభికమలంలో బ్రహ్మాణం దృష్ట్వా = బ్రహ్మను చూచి హ్రియాకులే లక్ష్మీ = సిగ్గుపడిన లక్ష్మి హరేః = విష్ణువు యొక్క దక్షిణనయనం = కుడికంటిని చుంబతి = ముద్దాడింది. ముద్దాడింది. అయితే ఏంటి? విష్ణువుకు సూర్యచంద్రులిద్దరూ చెరొక కన్ను. విష్ణుసహస్రనామంలో - "భూః పాదౌ యస్య నాభిర్వియదసురనిల చంద్రసూర్యౌ చ నేత్రే"- అని ఉంది. యస్య = ఎవని పాదౌ = రెండు పాదాలు భూః = భూమి, నాభిః = బొడ్డు  వియత్ = ఆకాశము, అసుః = శ్వాస అనిలః = వాయుదేవుడు, చ = ఇంకా చంద్రసూర్యౌ = సూర్యచంద్రులు నేత్రౌ = రెండు కళ్ళు" ... ... (సాధారణంగా ద్వంద్వసమాసంలో పూర్వపదం ప్రసిద్ధమైనది, ఉత్తరపదం తక్కువ ప్రసిద్ధమైనదిగా ఉండాలని ఒక వ్యాకరణ నియమం. రామలక్ష్మణులు, భార్యాభర్తలు, తల్లితండ్రులు, ఇలాగ. ఆ వరుసలో సూర్యచంద్రులు అనడం సమంజసం. ఇక్కడ చంద్రస...