మేఘదూతంలో పూలు, మొక్కల ప్రస్తావనలు!

ఇదొక ఆసక్తికరమైన అంశం. మహాకవి కాళిదాస విరచిత మేఘదూత కావ్యంలో పేర్కొన్న వృక్షజాతులను గురించి ఒక జపాన్ అమ్మాయి పరిశోధించింది. అందులోభాగంగా ఆమె కనుగొన్న వృక్షజాతులు మచ్చుకు కొన్ని - అశోక, ఆమ్ర, కకుభ, కదంబ, కదళి, కందళి,కుటజ, శిరీష, సరళ...

ఈ వృక్షజాతులు ఏయే శ్లోకాలలో పేర్కొన్నారో, ఆ శ్లోకాలు, వాటి భావం, శ్రావ్యమైన ఆలాపనాసంయుక్తంగా పొందుపర్చిందామె. అంతే కాదు, ఆ పూల మొక్కల తాలూకు బొమ్మలు, వాటి గురించి క్లుప్త వివరణా కూడా ప్రత్యేకం.

ఇదుగో - ఇక్కడ చూడండి. (ఈ సైటు జపాను అక్షరాల కారణంగా ఒకవేళ మంటనక్కలో సరిగ్గా కనబడకపోతే, menu->view->character encoding->UTF-16 ఎంచుకోవాలి.)

ఒక్క జపాను అమ్మాయికి మన సాహిత్యం మీద ఇంత ఆసక్తి ఉంటే, మనకు ఎంత ఉండాలి?

********************************************************

చిన్న జపాను పాఠం. అక్కడ ఆ సైటులో

- The Plants of Kālidāsa's Meghadūta

ఆ వాక్యం కింద జపాను భాషలో ఏదో రాసింది కదూ. అది చదివితే - మేఘదోత నో శొకుపుత్సు

అందులో -
మేఘదోత - కతకాన
నో - హీరాగానా
శొకుపుత్సు - కాంజి.

జపాను భాష వ్రాయటానికి 3 లిపులు ఉపయోగిస్తారు. అవి, హీరాగానా, కాతాకానా, కాంజి.
హీరాగానా - జపాను వారిది
కాతాకానా - ఇతర భాషా శబ్దాలు జపానులో ఉఛ్ఛరించడానికి వాడే లిపి.
కాంజి - చైనీయుల నుంచి అరువు తెచ్చుకున్నది.

పాఠం సమాప్తం.

సంస్కృత బోధన, బాలీవుడ్ స్టయిల్లోనట!

’భవతః సమీపే కిమ్ అస్తి?
మమ సమీపే మాతా అస్తి..’

బాలీవుడ్ లో అత్యంత ప్రఖ్యాత డవిలాగు అది. ఇంకా గుర్తుకు రాలేదా? 70 లలో పేరున్న ఇద్దరు మహానటుల మధ్య ఓ సినిమా లో చోటుచేసుకున్నదది. ఆ నటులు - అమితాబ్ బచ్చన్, శశి కపూర్ లని ఈ పాటికి మీకు గుర్తొచ్చేసి ఉండాలి.

ఆ సినిమా పేరు "దీవార్". "తుమ్హారా పాస్ క్యా హై? మేరే పాస్ మా హై" - ఇది హిందీ డవిలాగు.

ఇప్పుడు అహ్మదాబాదులోని, ఏకలవ్య సంస్కృత అకాడెమీ వారు సంస్కృత వ్యాప్తి కోసం ఈ మధ్య ప్రయత్నిస్తున్న పద్ధతి ఇదట.

ఆ సంస్థ ఓ పత్రికను కూడా ప్రచురిస్తున్నదట. దాని ప్రతులు నెలకు 500 కాపీలు అమ్ముడవుతున్నాయిష. 190 మంది సభ్యులున్నారట ఆ సంస్థలు.

ఇక సినిమా డవిలాగులు చూద్దామా?

దీవార్ -

’మమ సమీపే యానం అస్తి, ధనం అస్తి, భవనం అస్తి,సర్వం అస్తి. తవ సమీపే కిం అస్తి? ’

’మమ సమీపే మాతా అస్తి ’

(మేరే పాస్ గాడి హై, బంగళా హై, పైసే హై...తుమ్హారా పాస్ క్యా హై?
మేరే పాస్ మా హై)

షోలే -

’కాలియా, తవ కిం భవిష్యసి?
మహోదయః, మయా తవ లవణం ఖాదితం
ఇదానీం గోలికానం ఖాద ’

(అబ్ తేరా క్యా హోగా, కాలియా?
సర్దార్, మైనే ఆప్ కా నమక్ ఖాయా హై
తో అబ్ గోలి ఖా)

’పంచశతి పంచశతి యోజనం దూరం యదా కశ్యన్ బాలకః రోదతి,
తదా, తస్య మాతా వదతి," వత్సా! శయనం కురు అన్యథా గబ్బరః ఆగమిష్యతి" ’

(పచాస్ పచాస్ కోశ్ దూర్ జబ్ కోయి బచ్చా రోతా హై, తబ్ ఉస్కి మా ఉస్కో
కహతీ హై, సోజా, వర్నా గబ్బర్ ఆ జాయెగా)

**********************************************************

టాలీవుడ్డో?

’హే వీరరాఘవార్యా! తవ గృహం ఆగఛ్ఛామి, తవ ప్రాంగణే ఉత్తిష్టామి. తవ గర్భగృహం ప్రవేశయిష్యామి, త్వాం పౌరుషం అస్తిచేత్, తవ ముఖే మూఛం అస్తిచేత్, తవ జన్మం రాయల సీమ ప్రదేశే అభవత్ ఇతి చేత్, ఆగచ్ఛ! ’

’న తు కృపాణేన హి, పరంతు అవలోకనామాత్రేణైవ వధిష్యామి’

(ఒరేయ్ వీరరాఘవరెడ్డి, మీ ఇంటికొచ్చా, మీ గడపకొచ్చా, మీ నట్టింట్లో కొచ్చా.నీకు పౌరుషముంటే, నీ మూతి మీద మీసం ఉంటే, నిన్ను మీ అమ్మ సీమ లో కని ఉంటే, రారా"

కత్తులతో కాదు, కంటి చూపుతో చంపుతా)

పైన అనువాదంలో తప్పులు ఉంటాయి! మన్నించాలి!

- ఒక్కసారి కమిటయితే నా మాట నేనే విన్ను.
- ఒక్క సారి చెబితే వందసార్లు చెప్పినట్టు.

ఇవి ప్రయత్నించాలనుకునే వాళ్ళకు ఎక్సర్ సయిజు.

- ఇతి వార్తాః

**********************************************************

గూగుల్ లో ఓ సంస్కృత సమూహంలో సభ్యుడయినందుకు నాకు నిన్న ఓ వేగు వచ్చింది. ఆ వేగు సారాంశం అది (మొదటి పేరా, టాలీవుడ్డు మినహా). సంస్కృత భాషా ప్రేమికులకు కోపం వస్తే మన్నించగలరు. దీని వెనుక దురుద్దేశ్యం లేదు. నేను కూడా ఒకప్పుడు సంస్కృత విద్యార్థినే.

ఇంద్రధనుస్సు

ఆ.వె.
పుట్టవెడలి నభోభిత్తి బట్టు శక్ర
కార్ముకపు బెద్ద పలువన్నెకట్లజెఱ్ఱి
దైన నడచెడు కాళ్ళ గుంపనగ గాలి
గార్కొని దిగంతముల వాన కాళ్ళు నడిచె”

ఆముక్తమాల్యద. 4- 89.

ఆముక్త మాల్యదలోని కమనీయమైన పద్యం ఇది.

ఇంద్రచాపం - వానకు పుట్టనుండి బయటకు వచ్చి ఆకాశమనే గోడకు ఎగబ్రాకుతున్న రంగురంగుల కట్ల జెర్రి లాగ ఉన్నది. ఆ కట్లజెఱ్ఱి కాళ్ళలాగా అన్ని దిక్కులకూ వర్షధారలు.

వర్షమొచ్చినప్పుడే కదా, జెర్రులు తమ కలుగుల్లోనించి బయటకు వచ్చేది! అలా ఈ పద్యం సందర్భోచితమై శోభిల్లుతూంది.

ఆ ఇంద్రచాపమే ఈ బ్లాగుకు ప్రేరణ.